Ιστορία της Ρινοπλαστικής: Πότε, Πώς και Για ποιους λόγους «γεννήθηκε» η δημοφιλέστερη επέμβαση όλων των εποχών;

 

Η συμβολή της μύτης στην εξωτερική μας εμφάνιση δεν αποτελεί ανακάλυψη της σύγχρονης εποχής, ούτε αποτέλεσμα της ραγδαίας ανάπτυξης της πλαστικής χειρουργικής κατά τις τελευταίες δεκαετίες. Η αντίληψη πως η μύτη, ως κεντρικό χαρακτηριστικό του προσώπου, μπορεί όχι απλά να συνεισφέρει αλλά να καθορίσει την ομορφιά του, βρίσκει τις ρίζες στην αρχαιότητα καθώς μελετά κανείς την ιστορία πολλών λαών.

Είναι πολλοί οι πολιτισμοί σε ολόκληρο τον κόσμο που έχουν δώσει στο πέρασμα των αιώνων και συμβολική αξία στη μύτη.

  • Στην Ιαπωνική μυθολογία οι θεοί γεννιούνταν από τα μάτια και τις μύτες άλλων θεών (Seltzer 1949).
  • Στην Ινδιάνικη κουλτούρα η μύτη συνδέεται με την προσωπική φήμη και η αφαίρεσή της αποτελούσε σοβαρή μορφή σωματικής, ψυχολογικής και κοινωνικής τιμωρίας (Eisenberg 1982).
  • Σε πολλούς πολιτισμούς η μύτη απεικονίζεται σε γηγενείς μορφές τέχνης, π.χ. οι σκαλιστές ξύλινες μάσκες αφρικανικών και πολυνησιακών φυλών (Akpan 1994).
  • Μελετώντας γραπτά κείμενα διαφόρων πολιτισμών διαπιστώνονται περιπτώσεις όπου η εξωτερική παραμόρφωση της μύτης (π.χ. σε περιστατικά σύφιλης) συσχετιζόταν με κοινωνικό στιγματισμό και περιθωριοποίηση.
  • Η συμβολική σημασία της μύτης παραμένει σταθερή, ακόμα και στη σύγχρονη δυτική κουλτούρα, όπου μπορούμε να βρούμε απεικονίσεις μαγισσών με μεγάλες μύτες ή παιδικά παραμύθια, όπως ο Πινόκιο και τα ψέματά του..

Η μεγάλη σημασία της μύτης οδήγησε πολλούς λαούς στην ανάπτυξη χειρουργικών μεθόδων τροποποίησής της εξωτερικά και εσωτερικά. Με αυτόν τον τρόπο διαθέτουμε ποικιλία ιστορικών καταγραφών όπου αναφέρονται πρώιμες μορφές της Ρινοπλαστικής επέμβασης, πολύ πριν την ανάπτυξη της πλαστικής χειρουργικής όπως τη γνωρίζουμε σήμερα.

 

Η Ρινοπλαστική στην αρχαιότητα

 

Πολλά έργα της αρχαίας Αιγυπτιακής τέχνης εικονίζουν το προφίλ του προσώπου των Φαραώ, γεγονός που μας προσφέρει σαφή εικόνα του σχήματος της μύτης των Αιγύπτιων ηγετών. Εκεί εντοπίζονται και οι πρώτες γραπτές αναφορές της Ρινοπλαστικής, στο παλαιότερο ιατρικό έγγραφο που έχει ανακαλυφθεί, τον πάπυρο Ebers. Το εύρημα χρονολογείται γύρω στο 3000 π.Χ, την εποχή δηλαδή του αρχαίου Αιγύπτιου Ιατρού Imohtep.

Στον πάπυρο βρίσκονται καταγεγραμμένες πολλές ιατρικές διαδικασίες, συμπεριλαμβανομένων και ιατρικών επεμβάσεων, οι οποίες θεωρείται πως προηγούνται της γραφής τους έως και 500 χρόνια. Στο περιεχόμενο του παπύρου γίνονται ρητές αναφορές στη Ρινοπλαστική επέμβαση, περιγράφοντάς την ως μέθοδο διάγνωσης και θεραπείας των προβλημάτων της ρινός. Τα προβλήματα μύτης, τα οποία απασχολούσαν τους ανθρώπους εκείνη την εποχή σχετίζονταν κυρίως με τραυματισμούς της, ενώ η διαδικασία αποκατάστασης παρουσιάζει ομοιότητες με τη σημερινή. Στην αρχή πραγματοποιούνταν κλινική εξέταση με ψηλάφηση και παρατήρηση της μύτης και στη συνέχεια διαμορφωνόταν το κατάλληλο πρόγραμμα θεραπείας, το οποίο σε πολλές περιπτώσεις περιλάμβανε χειρουργική επέμβαση. Οι επεμβάσεις πραγματοποιούνταν με χρήση ειδικών χάλκινων εργαλείων που είχαν διαμορφωθεί από άριστα εκπαιδευμένους χυτοσιδηρουργούς.

Εκατοντάδες χρόνια αργότερα στην Ινδία έλαβε χώρα μια επανάσταση στην ιστορία της Ρινοπλαστικής, στην ιατρική σχολή του Πανεπιστημίου Benares. Περίπου το 500 π.Χ. ο Αρχαίος Ινδός Ιατρός  Sushruta ανέπτυξε μια μέθοδο, η οποία είναι γνωστή ως και σήμερα με το όνομα «Ινδική Τεχνική της Ρινοπλαστικής». Οι χειρουργικές επεμβάσεις του Sushruta ήταν συχνά αποκαταστατικής φύσης, καθώς εκείνη την εποχή χρησιμοποιούνταν ευρέως ο ολικός ακρωτηριασμός της μύτης ως τιμωρία για τα ηθικά εγκλήματα της εποχής.

Καθώς περνούσαν οι αιώνες η Ρώμη αντικατέστησε την πόλη Benares ως κέντρο της ιατρικής εκπαίδευσης παγκοσμίως. Ρωμαίοι και Έλληνες Ιατροί επηρεασμένοι από τις αρχές της Αιγυπτιακής Ιατρικής εξελίσσουν την επιστήμη στα πεδία της μεταμόσχευσης ιστών και της Ρινοπλαστικής επέμβασης. Αυτή η περίοδος της χειρουργικής προόδου έληξε τον 13ο αιώνα με την τέταρτη σταυροφορία.

 

Η Ρινοπλαστική στην Αναγέννηση

 

Πολλά χρόνια αργότερα η εποχή της Αναγέννησης, θα σηματοδοτούσε και την αναγέννηση της Ρινοπλαστικής επέμβασης και πάλι στην Ιταλία, με το Ρινοχειρουργό Gaspare Tagliacozzi να πρωταγωνιστεί στη φάση αυτή. Η εκκλησία καταδικάζει τον Ιατρό θεωρώντας πως οι επεμβάσεις που διενεργούσε ήταν αντίθετες στο θέλημα του Θεού, ενώ ο πόνος και οι επιπλοκές της μεθόδου του, οδηγούν και πάλι την επέμβαση σε μία φάση αφάνειας στον ευρωπαϊκό κόσμο.

Με την πάροδο του χρόνου και τη διείσδυση των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης στην κοινωνία, το ευρύ κοινό ξεκίνησε να ενδιαφέρεται για πληροφορίες και γνώσεις που μέχρι εκείνη τη στιγμή ήταν ανήκουστες ή ενδιέφεραν μόνο πολύ συγκεκριμένο τμήμα του πληθυσμού. Το 1794 δημοσιεύεται για πρώτη φορά για το κοινό ένα άρθρο για τη Ρινοπλαστική, στο περιοδικό  Gentleman’s του Λονδίνου. Το άρθρο ήταν μια σαφής και λεπτομερής περιγραφή της παραδοσιακής ινδικής Ρινοπλαστικής, η οποία περιλάμβανε και διαγράμματα. Πιστεύεται πως ο συγγραφέας του κειμένου ήταν ο Βρετανός στρατιωτικός χειρουργός Lyon Lucas, ο οποίος απέκτησε τις γνώσεις του κατά τη διάρκεια του βρετανικού αποικισμού στην Ινδία.

Κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα ο Joseph Constantine Carpue, Άγγλος Ιατρός και Καθηγητής Ιατρικής πειραματίστηκε με διάφορες χειρουργικές τεχνικές, με σαφή προτίμηση στην Ινδική μέθοδο. Το έργο του τράβηξε την προσοχή τόσο του κόσμου, όσο και της βρετανικής μοναρχίας, με το βασιλιά Γεώργιο Δ’ να ενθαρρύνει τον Ιατρό. Ο γενικός πληθυσμός ξεκίνησε να ενδιαφέρεται όλο και περισσότερο για τη Ρινοπλαστική, υποστηρίζοντας την ανάπτυξη των πλαστικών και επανορθωτικών επεμβάσεων. Δε συνέβη όμως το ίδιο και από τη μεριά της ιατρικής κοινότητας, όπως φαίνεται από μια ιδιαίτερα αρνητική επιστολή που υποβλήθηκε στο Lancet το 1864. Η απόρριψη της επέμβασης έγινε με πρόφαση τη σύνδεση της Ρινοπλαστικής με την απώλεια μύτης και τη σύφιλη, παρά τις προσπάθειες του Joseph Constantine Carpue να τις διαχωρίσει.

Η δημοτικότητα της Ρινοπλαστικής αυξήθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα, με πολλούς ιατρούς να πειραματίζονται δοκιμάζοντας νέες τεχνικές. Πιστεύεται πως ο Γερμανός Χειρουργός Johann Friendrich Dieffenbach ήταν ο πρώτος άνθρωπος που εξέτασε πλήρως την ενδορινική Ρινοπλαστική.

 

Η εξέλιξη της Ρινοπλαστικής

 

Η πρόοδος που σημειώθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα άλλαξε τα δεδομένα στη χειρουργική για πάντα. Η εξέλιξη της γνώσης για την αντισηψία και την αναισθησία συνέβαλαν στην ανάπτυξη της χειρουργικής επιστήμης, καθώς πλέον οι διαδικασίες ήταν πολύ λιγότερο δυσάρεστες τόσο για τους ασθενείς, όσο και για τους χειρουργούς

Το 1891  Χειρουργός Joe Roe δημοσίευσε δύο πραγματικά πρωτοποριακές εργασίες σχετικά με τη Ρινοπλαστική. Στην πρώτη τεκμηριώνει τη χρησιμότητα της διαδικασίας ως αισθητική επέμβαση , ενώ στη δεύτερη παρουσιάζει τα οφέλη της ενδορινικής ρινοπλαστικής, με μικροσκοπικές τομές μέσα στα ρουθούνια για καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα.

Η εξέλιξη της ενδορινικής προσέγγισης, που συχνά αναφέρεται ως «μέθοδος Joseph» αποδίδεται σε μεγάλο βαθμό στον εκκεντρικό Γερμανό Χειρουργό Jacque Joseph. Πολλές παραλλαγές δημοσιεύθηκαν στη συνέχεια, με πολλούς Ιατρούς σε Αγγλία και Αμερική να συνεχίζουν να αντιτίθενται στις μεθόδους, έως και το τέλος του 19ου αιώνα. Ωστόσο καθώς τραυματίες στρατιώτες επέστρεφαν από τον Πόλεμο, τα επανορθωτικά αποτελέσματα της Ρινοπλαστικής έτυχαν ευρείας αποδοχής, με το κοινό να εκδηλώνει μεγάλη εκτίμηση σε τέτοιου είδους τεχνικές.

Σε αυτήν την ατμόσφαιρα της ανανεωμένης αναγνώρισης η πλαστική χειρουργική συνεχίζει να αναπτύσσεται και φτάνει στη μορφή που τη γνωρίζουμε σήμερα.

 

Η σύγχρονη Λειτουργική Ρινοπλαστική

 

Η σύγχρονη Λειτουργική Ρινοπλαστική παρουσιάζει σημαντικές ομοιότητες, αλλά και διαφορές σε σχέση με την απαρχή της επέμβασης και αυτό δεν αναφέρεται μόνο στις μεθόδους, αλλά κυρίως στο σκοπό της.

Η επέμβαση που ξεκίνησε ως μια διαδικασία αποκατάστασης τραυματισμών στην Ινδία και την Αίγυπτο εξελίχθηκε ως μια από τις πιο επιτυχημένες αισθητικές επεμβάσεις προσώπου όλων των εποχών. Θα ήταν άδικο και λανθασμένο όμως να συνεχίσουμε να αναγνωρίζουμε τη Ρινοπλαστική ως μια επέμβαση με αμιγώς αισθητικούς σκοπούς. Η Λειτουργική Ρινοπλαστική είναι μια σύγχρονη επέμβαση με στόχο τόσο την αισθητική, όσο και τη λειτουργική βελτίωση της μύτης και τη βελτίωση της λειτουργίας της αναπνοής.

Ποια αισθητικά προβλήματα της μύτης διορθώνονται με τη Λειτουργική Ρινοπλαστική;

 

 

Ποια λειτουργικά προβλήματα τηςς μύτης διορθώνονται με τη Λειτουργική Ρινοπλαστική;

 

Η διττή φύση της επέμβασης καθιστά απαραίτητη την εξειδικευμένη γνώση της ανατομίας και του τρόπου λειτουργίας της μύτης. Ο Ρινοχειρουργός που εκτελεί την επέμβαση θα πρέπει να κατέχει ειδίκευση στον τομέα της Ρινοπλαστικής, έτσι ώστε να είναι σε θέση να αξιολογήσει και να αντιμετωπίσει με επιτυχία κάθε στάδιο της διαδικασίας.

Μάθετε περισσότερα για τη Λειτουργική Ρινοπλαστική στην Ιστοσελίδα της Χειρουργού ΩΡΛ – Ειδικής Ρινοχειρουργού Δρ. Ειρήνης Μάντζαρη.

Επικοινωνία