ίλιγγος

Ίλιγγος Θέσεως: Τι κάνετε όταν «όλα γυρίζουν;»

Οι ιατρικοί όροι «ίλιγγος», «ζάλη» και «σκοτοδίνη» χρονολογούνται από την κλασική αρχαιοελληνική περίοδο του Πλάτωνα και του Ιπποκράτη. Ακολουθούν οι λατινικοί όροι «vertige» και  «scotomia» για να περιγράψουν αυτό που σήμερα είναι γνωστό ως ίλιγγος (vertigo) και χαρακτηρίζεται από την αίσθηση περιστροφής ενός ατόμου γύρω από έναν άξονα, ή της περιστροφής του χώρου και των αντικειμένων γύρω από το άτομο.

O Γαληνός απέδωσε τα έντονα συμπτώματα του ιλίγγου στην αύξηση της θερμοκρασίας του εγκεφάλου, λόγω της υπερβολικής συγκέντρωσης αίματος. H συσχέτιση του ιλίγγου και της ισορροπίας με τη λειτουργία των αυτιών δεν έγινε νωρίτερα από το 19ο αιώνα, όταν πια ο Jean Pierre Flourens πραγματοποίησε τις πρώτες πειραματικές παρατηρήσεις σχετικά με τη λειτουργία του λαβυρίνθου του αυτιού και τη συσχέτισή του με τη διατήρηση της στάσης και της ισορροπίας του σώματος.

 

Τι είναι ο ίλιγγος;

Η πρώτη επίσημη αναφορά του ιλίγγου δίνεται από τον  Thomaw Paynell το 1528 στο Αγγλικό Λεξικό της Οξφόρδης. Εκεί ο ίλιγγος ορίζεται ως «η κατάσταση που κάνει έναν άνθρωπο να αντιλαμβάνεται πως ο κόσμος γυρίζει».

Σήμερα,  έπειτα από πολυάριθμες μελέτες πάνω στο θέμα, είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την εκδήλωση και την αιτιολογία του ιλίγγου. Είναι σημαντικό να διευκρινιστεί πως ο ίλιγγος, όσο και η ζάλη αποτελούν συμπτώματα κάποιας πάθησης και όχι αυτοτελείς παθήσεις.

 

Ποιες κατηγορίες ιλίγγου υπάρχουν;

Διακρίνονται δύο τύποι ιλίγγου, ανάλογα με την αιτιολογία που τους προκάλεσε:

Κεντρικής αιτιολογίας Ίλιγγος: Πρόκειται για σύμπτωμα κάποιας βλάβης του κεντρικού νευρικού συστήματος (πολλαπλή σκλήρυνση, αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια κ.α.). Μπορεί επίσης να οφείλεται σε παρενέργειες κάποιας φαρμακευτικής αγωγής,, σε μεταβολικά νοσήματα ή σε ψυχογενείς αιτίες.

 

Περιφερικής αιτιολογίας Ίλιγγος: Αποτελεί- ευτυχώς- τη συχνότερη μορφή ιλίγγου (90%) και συνιστά ένδειξη  διαταραχής του λαβυρίνθου (ανατομικού στοιχείου του έσω ωτός). Ο συγκεκριμένος τύπος ιλίγγου, αν και ιδιαίτερα ενοχλητικός, δεν είναι επικίνδυνος για τον ασθενή, με εξαίρεση τις περιπτώσεις που αυξάνεται η πιθανότητα πτώσης και τραυματισμού.

 

Σε ποιες παθήσεις των αυτιών οφείλεται συνήθως ο περιφερικός ίλιγγος;

Το αίτιο του συγκεκριμένου (ιδιαίτερα συχνού στο γενικό πληθυσμό) τύπου ιλίγγου είναι η μετατόπιση κρυστάλλων ανθρακικού ασβεστίου (ωτοκονία) εκτός του ελλειπτικού κυστιδίου του λαβυρίνθου του αυτιού, όπου βρίσκονται φυσιολογικά. Ο λόγος της μετακίνησης των κρυστάλλων δεν είναι πάντα γνωστός. Μπορεί να οφείλεται σε κάποιον τραυματισμό στο κεφάλι, ή να συμβαίνει χωρίς κάποια εμφανή αιτία ή λόγω εκφυλισμού του ελλειπτικού  κυστιδίου εξαιτίας προχωρημένης ηλικίας του ασθενούς.

  • Αιθουσαία νευρωνίτιδα

Πρόκειται για διαταραχή της λειτουργίας του νεύρου που είναι υπεύθυνο για τη μεταφορά της πληροφορίας σχετικά με την ισορροπία,  από το εσωτερικό τμήμα του αυτιού προς τον εγκέφαλο. Εμφανίζεται συχνά έπειτα από μια λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος.  Χαρακτηρίζεται από επεισόδια έντονου ιλίγγου.

Ονομάζεται και Ιδιοπαθής ενδολεμφικός ύδρωπας και εμφανίζεται συνήθως στις ηλικίες μεταξύ 20 και 50 ετών.  Προκαλεί επαναλαμβανόμενα επεισόδια ιλίγγου -σε άλλοτε άλλη συχνότητα-, αίσθημα πίεσης και πληρότητας στο αυτί, εμβοές και νευροαισθητήρια απώλεια της ακοής, η οποία συσχετίζεται χρονικά με τα επεισόδια του ιλίγγου.

  • Ακουστικό νευρίνωμα

Είναι ένας αρκετά σπάνιος και αργά αναπτυσσόμενος όγκος του ακουστικού νεύρου που συνδέει το αυτί με τον εγκέφαλο. Πρόκειται για καλοήθη όγκο που ωστόσο χρήζει αντιμετώπισης.

  • Διάσειση λαβυρίνθου

Μπορεί να συμβεί εξαιτίας κάποιου ατυχήματος στο κεφάλι. Χαρακτηρίζεται από πρόσκαιρη αναστολή της λειτουργίας του έσω ώτος, επεισόδια ιλίγγου και εμβοών.

 

Πώς αντιμετωπίζεται ο περιφερικός ίλιγγος;

Ανάλογα με το αίτιο που προκάλεσε τον ίλιγγο, ο Ειδικός Ωτορινολαρυγγολόγος θα προτείνει και την κατάλληλη θεραπευτική τεχνική. Για το λόγο αυτό απαιτείται να προηγηθεί ο κατάλληλος νευροωτολογικός έλεγχος και σε ορισμένες περιπτώσεις απαιτείται περαιτέρω έλεγχος ( ηλεκτρονυσταγμογραφία, αξονική ή μαγνητική τομογραφία κ.ά.)

Κατόπιν τούτου,  και έχοντας πλέον εντοπίσει ο θεράπων την αιτία του συμπτώματος, προτείνεται η κατάλληλη αντιμετώπιση:

Α)Λήψη κατάλληλης φαρμακευτικής αγωγής.

Β) Σε περιστατικά όπου εντοπίζεται Καλοήθης Παροξυσμικός Ίλιγγος Θέσεως (BPPV),  η αντιμετώπιση περιλαμβάνει ειδικούς χειρισμούς που πραγματοποιούνται στο ΩΡΛ Ιατρείο, με εντυπωσιακά αποτελέσματα από την πρώτη κιόλας συνεδρία. Οι χειρισμοί στοχεύουν στην επανατοποθέτηση των κρυστάλλων ασβεστίου, πίσω στο ελλειπτικό κυστίδιο, με σκοπό τη θεραπεία του Καλοήθους Παροξυσμικού Ιλίγγου Θέσεως, που αποτελεί και τη συχνότερη μορφή ιλίγγου.

Ο χειρισμός  Epley και ο χειρισμός Semont  αποτελούν τις επικρατέστερες θεραπευτικές τεχνικές του ιλίγγου θέσεως. Πρόκειται για ειδικές κινήσεις της κεφαλής, οι οποίες πραγματοποιούνται έπειτα από την καθοδήγηση του ΩΡΛ, στο Ιατρείο. Σε ειδικές περιπτώσεις μπορεί να απαιτηθεί η πραγματοποίηση των χειρισμών όπως οι Lempert, Casani κλπ. Έπειτα από τη λήξη της συνεδρίας ο ασθενής θα πρέπει να ακολουθήσει τις οδηγίες που θα του δοθούν από τον Ιατρό και να επανέλθει για επανεξέταση έπειτα από μερικές ημέρες.

Γ) Οδηγίες σχετικά με την καθημερινότητα (στάση σώματος, άσκηση, διατροφή…)

 

επικοινωνίαΕπικοινωνία