Η πλέον συχνή αιτία πόνου στο αυτί – ιδίως κατά τους καλοκαιρινούς μήνες που ξεκινά και η κολύμβηση για τους περισσότερους – είναι η εξωτερική ωτίτιδα, η φλεγμονή, δηλαδή, του δέρματος του έξω ακουστικού πόρου του αυτιού που προκαλείται από βακτηριακή επιμόλυνση (συχνότερα από Σταφυλόκοκκο, Ψευδομονάδα, Μύκητες).
Η εξωτερική ωτίτιδα εμφανίζεται πιο συχνά το καλοκαίρι, καθώς ο έξω ακουστικός πόρος παραμένει σε συνθήκες υγρασίας για αρκετή ώρα λόγω του μπάνιου στη θάλασσα (ή στην πισίνα) και γι’ αυτόν τον λόγο είναι γνωστή και ως ‘νόσος του κολυμβητή’.
Μάλιστα, σε περιπτώσεις που ο έξω ακουστικός πόρος είναι πλήρης με κυψελίδα (κερί) και αυτή βραχεί, μπορεί να προκληθεί αίσθημα πληρότητας στο αυτί και τότε οι ασθενείς, στην προσπάθειά τους να καταλάβουν τι συμβαίνει, τραυματίζουν με τα χέρια ή με αντικείμενα τον έξω ακουστικό πόρο και τον μολύνουν.
Συμπτώματα
Στα πρώτα της στάδια, η νόσος συχνά εκδηλώνεται με αίσθημα κνησμού (φαγούρα) στον έξω ακουστικό πόρο του αυτιού. Αυτό όμως που οδηγεί πάντοτε τον ασθενή στον Ωτορινολαρυγγολόγο είναι ο έντονος πόνος που είναι πάντα παρών, ο οποίος μπορεί να συνοδεύεται από ωτόρροια (ωτικές εκκρίσεις), πυρετό, παροδική πτώση της ακοής και βουητό λόγω του οιδήματος και συνεπώς της απόφραξης του έξω ακουστκού πόρου, διογκωμένους και επώδυνους λεμφαδένες πέριξ του αυτιού και στον τράχηλο.
Ο πόνος συνήθως επιδεινώνεται με την κίνηση του ωτικού πτερυγίου και την πίεση του χόνδρου που βρίσκεται μπροστά από τον έξω ακουστικό πόρο, καθώς και κατά τη μάσηση και τις κινήσεις της γνάθου. Η ένταση του πόνου δε, μπορεί να είναι τέτοια που να μην αφήνει τον ασθενή ούτε να κοιμηθεί.
Διάγνωση της νόσου
Παρόλο που η εξωτερική ωτίτιδα είναι πολύ συχνή, υπάρχουν πολλά ακόμα αίτια πόνου του αυτιού με παρόμοια συμπτώματα. Αν εμφανίσετε, λοιπόν, κάποιο από τα συμπτώματα της ωτίτιδας που αναφέρθηκαν παραπάνω, επισκεφτείτε τον ΩΡΛ σας άμεσα για να γίνει η ακριβής διάγνωση και να χορηγηθεί η κατάλληλη αγωγή.
Αποφύγετε να πάρετε μόνοι σας αγωγή χωρίς να εξεταστείτε, καθώς πιθανά να ακολουθήσετε λανθασμένη αγωγή που δε θα δώσει λύση στο πρόβλημά σας, αλλά και επιπλέον, εάν υπάρχει πρόβλημα στον τυμπανικό υμένα, πιθανά η χορήγηση κάποιων σκευασμάτων να σας δημιουργήσει σοβαρή βλάβη.
Θεραπεία – Τρόποι αντιμετώπισης
Όταν ο ΩΡΛ διαγνώσει εξωτερική ωτίτιδα, θα σας χορηγήσει τοπική αγωγή με σταγόνες, ανάλογα με το παθογόνο μικρόβιο που θεωρείται ότι προκάλεσε τη φλεγμονή. Σε πολλές περιπτώσεις μπορεί να κριθεί απαραίτητος και ο καθαρισμός του έξω ακουστικού πόρου στο ιατρείο, καθώς αυτός μπορεί να καταλαμβάνεται από πυώδεις εκκρίσεις.
Τα αντιφλεγμονώδη ανακουφίζουν τον ασθενή από τον πόνο και βοηθούν και στην αντιμετώπιση της τοπικής φλεγμονής. Τα αντιβιοτικά από το στόμα σπάνια χρειάζεται να χορηγηθούν σε αυτά τα περιστατικά.
Ιδιαίτερη προσοχή και επαγρύπνηση χρειάζεται σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη και φλεγμονή στο αυτί , καθώς στους ασθενείς αυτούς μια εξωτερική ωτίτιδα που δεν αντιμετωπίζεται εγκαίρως μπορεί να εξελιχθεί ιδιαίτερα δυσάρεστα.
Προληπτικά μέτρα
Για να μειωθούν οι πιθανότητες να εμφανίσετε εξωτερική ωτίτιδα, θα πρέπει να αποφύγετε την υγρασία στο αυτί σας, απομακρύνοντας το νερό μετά το λούσιμο ή το κολύμπι. Μπορείτε να γυρίσετε το κεφάλι σας προς τον ώμο και να τραβήξετε ελαφριά το πτερύγιο προς τα πίσω, ώστε να φύγει το νερό που έχει παγιδευτεί στο αυτί.
Μην τοποθετείτε μπατονέτες, το χέρι σας ή οποιοδήποτε αντικείμενο στον έξω ακουστικό πόρο του αυτιού σας.
Ο προληπτικός έλεγχος πριν τα καλοκαιρινά μπάνια για πιθανή απόφραξη του έξω ακουστικού από κυψελίδα δρα προφυλακτικά.
Το καλύτερο για τον ασθενή είναι να μην αμελήσει την επίσκεψη στον ΩΡΛ αν εμφανίζει κάποιο σύμπτωμα που μπορεί να οφείλεται σε εξωτερική ωτίτιδα (σύμφωνα και με τα παραπάνω).
Η ακριβής διάγνωση και έγκαιρη αντιμετώπιση της νόσου θα αποφέρουν άμεση ανακούφιση και θα απομακρύνουν το ενδεχόμενο επιπλοκών αλλά και επανεμφάνισης της νόσου.
