[content_table]
Η αλλεργική ρινίτιδα αποτελεί μία από τις συνηθέστερες διαταραχές του ρινικού βλεννογόνου και φαίνεται πως ταλαιπωρεί το 23% του πληθυσμού της Ευρώπης. Η πάθηση τελικά διαγιγνώσκεται περίπου στους μισούς ασθενείς που αντιμετωπίζουν τα συμπτώματα της αλλεργικής ρινίτιδας, ενώ οι 3 στους 4 ασθενείς δε λαμβάνουν την ενδεδειγμένη θεραπεία.
Η σχετικά “υποτιμημένη” αυτή πάθηση αποτελεί τη συχνότερη μορφή αλλεργικής αντίδρασης, η οποία μπορεί να είναι εποχική ( δηλαδή να παρουσιάζεται σε συγκεκριμένες εποχές έτους) ή ολοετής (να παρουσιάζεται σε κάθε εποχή), και επιπλέον μπορεί να παρουσιάσει μεμονωμένα επεισόδια μικρής διάρκειας ή να είναι χρόνια. Η εποχική αλλεργική ρινίτιδα εμφανίζεται κυρίως την άνοιξη, εξαιτίας της αερομεταφερόμενης γύρης και λιγότερο, αλλά αρκετά συχνά, το φθινόπωρο. Η ολοετής αλλεργική ρινίτιδα οφείλεται σε παράγοντες που υφίστανται καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, όπως είναι τα ακάρεα, η σκόνη, το τρίχωμα των κατοικίδιων ζώων κ.λπ.
Αίτια – Τι προκαλεί την εμφάνιση της αλλεργικής ρινίτιδας;
Η αλλεργική ρινίτιδα είναι αποτέλεσμα της “υπερβολικής” ανοσολογικής αντίδρασης (υπερευαισθησία) του ρινικού βλεννογόνου σε κάποιο παράγοντα -“αλλεργιογόνο”.
Ο μηχανισμός της αλλεργικής αντίδρασης ενεργοποιείται όταν κάποιος, αβλαβής κατά τα άλλα, παράγοντας αναγνωρίζεται λανθασμένα από το ανοσοποιητικό σύστημα ως παθογόνος, με αποτέλεσμα να παράγονται ειδικά αντισώματα εναντίον του (IgE αντισώματα). Κάθε φορά που ο ίδιος παράγοντας εισέρχεται στον οργανισμό, αναγνωρίζεται από τα συγκεκριμένα αντισώματα, με αποτέλεσμα να πυροδοτείται μια φλεγμονώδης αντίδραση που οδηγεί στην εκδήλωση των συμπτωμάτων της αλλεργίας.
Οι κατά τα άλλα αβλαβείς παράγοντες που προξενούν τη “λανθασμένη” ανοσολογική απόκριση του οργανισμού ονομάζονται αλλεργιογόνα. Τα συχνότερα εξ αυτών είναι:
- Η γύρη (κυρίως την περίοδο της άνοιξης και λιγότερο του φθινοπώρου)
- Συγκεκριμένες οικογένειες φυτών
- Τα ακάρεα και η σκόνη
- Η μούχλα – μύκητες
- Το τρίχωμα ζώων ή τα φτερά από πτηνά
- Τρόφιμα, φάρμακα
- Οι νιφάδες απολέπισης του δέρματος
Ποια είναι τα συμπτώματα της αλλεργικής ρινίτιδας;
Η αλλεργική ρινίτιδα εκδηλώνεται με μια σειρά χαρακτηριστικών, ενοχλητικών συμπτωμάτων, τα οποία μπορούν να εμφανιστούν σταδιακά και μεμονωμένα ή αιφνίδια και συνδυαστικά μεταξύ τους. Αλλεργική ρινίτιδα και βήχας, συνήθως ξηρός, πάνε πολλές φορές μαζί, αλλά η συμπτωματολογία μπορεί να περιλαμβάνει και κάποιες από τις παρακάτω κλινικές εκδηλώσεις:
- τη ρινική καταρροή
- τη ρινική συμφόρηση (αλλεργικό μπούκωμα)
- το επαναλαμβανόμενο πτάρνισμα
- το ρινικό κνησμό – τσούξιμο
- τον κνησμό (φαγούρα) σε αυτιά, υπερώα
- το αίσθημα καύσου ή κνησμού στους οφθαλμούς
- τους μαύρους κύκλους
- τη δακρύρροια
- τον ερεθισμό στο λαιμό
- την κόπωση
- το αίσθημα “βάρους” στο κεφάλι
- την εμφάνιση δερματικού εξανθήματος
Πώς γίνεται η διάγνωση της αλλεργικής ρινίτιδας;
Η διάγνωση της αλλεργικής ρινίτιδας γίνεται από Ειδικό Ωτορινολαρυγγολόγο και ξεκινά με τη λήψη και τη μελέτη λεπτομερούς ιστορικού από τον ασθενή. Μια λεπτομερής καταγραφή των περιβαλλοντικών συνθηκών (σπίτι, εργασία) θα βοηθήσει στον πιθανό εντοπισμό συγκεκριμένων αλλεργιογόνων που προκαλούν την ανοσολογική απόκριση. Έτσι ο ασθενής θα κληθεί να απαντήσει σε ερωτήσεις σχετικά με τις συνθήκες διαβίωσης στο σπίτι του (υγρασία, μούχλα, σκόνη, γύρη κ.λπ.), την εργασία του, τις καθημερινές του συνήθειες, φάρμακα που λαμβάνει, φάρμακα στα οποία είναι αλλεργικός και το οικογενειακό ιστορικό του.
Ακολουθεί η κλινική ΩΡΛ εξέταση, κατά την οποία πραγματοποιείται αρχικά επισκόπηση του προσώπου, πρόσθια ρινοσκόπηση και ενδοσκόπηση της μύτης (εξέταση των ρινικών κοιλοτήτων, των ρινικών κογχών, των στομίων των παραρρινίων κόλπων προς τις ρινικές θαλάμες, του ρινοφάρυγγα), έλεγχος φάρυγγα-λάρυγγα και αυτιών. Στις περιπτώσεις όπου αυτό κρίνεται σκόπιμο, πραγματοποιούνται ειδικά tests (skin prick tests), καθώς και αιματολογικός έλεγχος (IgE αντισώματα, RAST-test) με σκοπό τον εντοπισμό συγκεκριμένων αλλεργιογόνων. Σε ιστορικό γενικευμένης αλλεργικής συμπτωματολογίας ζητείται και έλεγχος – εκτίμηση από αλλεργιολόγο.
Θεραπευτική προσέγγιση αλλεργικής ρινίτιδας
Εφόσον ολοκληρωθεί η κλινική αξιολόγηση του ασθενούς και τεθεί η διάγνωση από τον Ιατρό, ακολουθεί ο σχεδιασμός της θεραπευτικής διαδικασίας. Οι θεραπευτικές προσεγγίσεις της αλλεργικής ρινίτιδας είναι 4 και περιλαμβάνουν:
- Αποφυγή των συγκεκριμένων αλλεργιογόνων που έχουν εντοπισθεί.
- Φαρμακευτική αγωγή, που περιλαμβάνει χρήση ενδορρινικών κορτικοειδών spray, αγωγή με αντιισταμινικά και άλλα φαρμακευτικά σκευάσματα, ανάλογα με τη βαρύτητα των συμπτωμάτων του κάθε περιστατικού
- Ανοσοθεραπεία ή αλλιώς απευαισθητοποίηση από συγκεκριμένους αλλεργιογόνους παράγοντες. Επιλέγεται σε συγκεκριμένα περιστατικά, έπειτα από αξιολόγηση ορισμένων κριτηρίων.
- Χειρουργική θεραπεία για τα πιθανά συνυπάρχοντα ανατομικά προβλήματα με στόχο α) τη μείωση του όγκου των κάτω ρινικών κογχών όταν αυτές είναι παθολογικά υπερτροφικές, β) την αφαίρεση των ρινικών πολυπόδων σε περιστατικά όπου αυτοί έχουν αναπτυχθεί και καταλαμβάνουν σε σημαντικό βαθμό τις ρινικές θαλάμες και τους παραρρίνιους κόλπους, γ) την αντιμετώπιση άλλων παθολογικών καταστάσεων της ρινικής κοιλότητας, οι οποίες ενδέχεται να επιβαρύνουν τα συμπτώματα της αλλεργικής ρινίτιδας (π.χ. μεγάλου βαθμού σκολίωση του ρινικού διαφράγματος που επιπρόσθετα επιβαρύνει την ήδη δύσκολη ρινική αναπνοή). Εδώ πρέπει να σημειωθεί και να τονισθεί πως η χειρουργική προσέγγιση στα περιστατικά αυτά αντιμετωπίζει τα συνυπάρχοντα ανατομικά προβλήματα ή τα προβλήματα που προέκυψαν λόγω της αλλεργικής ρινίτιδας (π.χ. πολύποδες) και πως δε δύναται να επηρεάσει τον μηχανισμό αντίδρασης του ρινικού βλεννογόνου σε αλλεργιογόνα. Το χειρουργείο στις περιπτώσεις αυτές στοχεύει στην άρση των παραγόντων που δυσκολεύουν ακόμη περισσότερο την καθημερινότητα των ασθενών (σκολιωτικό ρινικό διάφραγμα, υπερτροφία των ρινικών κογχών κ.λπ.). Έτσι, με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή που δίδεται για την αλλεργική ρινίτιδα στις χρονικές περιόδους που αυτή εμφανίζεται, οι ασθενείς έχουν σαφώς καλύτερη ποιότητα αναπνοής – ηπιότερη συμπτωματολογία.
Η αλλεργική ρινίτιδα είναι μια συχνή μεν αλλά συχνά υποτιμημένη κατάσταση, η οποία επηρεάζει σημαντικά την ποιότητα της καθημερινότητας και της ζωής του ασθενή. Τα διάφορα συμπτώματα τα οποία τη συνοδεύουν, όπως η ρινική συμφόρηση, ο κνησμός, τα συνεχή φτερνίσματα και η καταρροή, μπορούν να προκαλέσουν από δυσφορία και κόπωση μέχρι διαταραχές ύπνου και μειωμένη απόδοση στις καθημερινές δραστηριότητες. Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία από τον ωτορινολαρυγγολόγο (ΩΡΛ) είναι δύο απαραίτητα βήματα για την ανακούφιση των συμπτωμάτων αυτών. Με την επιλογή της κατάλληλης μεθόδου αντιμετώπισης ανά περιστατικό, η καθημερινότητα και η ζωή του ασθενή μπορεί να βελτιωθεί στο μέγιστο βαθμό.
Η Dr. Ειρήνη Μάντζαρη, είναι χειρουργός – ΩΡΛ (Ωτορινολαρυγγολόγος) ενηλίκων και παίδων, με πολύπλευρη και πολυετή εμπειρία στον χώρο της Χειρουργικής Ωτορινολαρυγγολογίας ενηλίκων και παίδων, όσο και στη Λειτουργική Ρινοπλαστική και Επανορθωτική Ρινοπλαστική και Ωτοπλαστική.
Η Δρ. Μάντζαρη είναι Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Διευθύντρια Έ ΩΡΛ Κλινικής, Χειρουργικής Κλινικής Ρινός, Λειτουργικής και Επανορθωτικής Ρινοπλαστικής στο Metropolitan General, βρίσκεται στη διάθεσή σας για να σας ενημερώσει αναφορικά με το τι είναι η ρινίτιδα και η αλλεργική ρινίτιδα και να πραγματοποιήσει την απαραίτητη διαγνωστική διαδικασία με σκοπό να δώσει λύση στα συμπτώματα που σας ταλαιπωρούν.
Επικοινωνήστε με το ιατρείο της μέσω τηλεφώνου (2106833193) ή συμπληρώνοντας τη φόρμα επικοινωνίας και κλείστε ραντεβού στο ΩΡΛ ιατρείο της γιατρού που βρίσκεται στην Αθήνα ,στο κέντρο του Χαλανδρίου.
