Αμυγδαλές & Αμυγδαλεκτομή: Πλήρης Ενημερωτικός Οδηγός για το Χειρουργείο από τη Δρ. Ειρήνη Μάντζαρη

Η αμυγδαλεκτομή είναι η χειρουργική αφαίρεση των παρίσθμιων αμυγδαλών, δύο σχηματισμών λεμφικού ιστού με οβάλ σχήμα που βρίσκονται στο πίσω μέρος της στοματικής κοιλότητας, μία σε κάθε πλευρά του φάρυγγα. Οι αμυγδαλές αποτελούν μέρος του ανοσοποιητικού συστήματος και συμμετέχουν στην άμυνα του οργανισμού, κυρίως κατά την παιδική ηλικία. Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να παρουσιάζουν χρόνια φλεγμονή ή υπερτροφία, προκαλώντας επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις, δυσκολία στην κατάποση, αναπνευστικά προβλήματα ή διαταραχές ύπνου. Σε αυτές τις περιπτώσεις, το χειρουργείο αμυγδαλών αποτελεί μια σύγχρονη και αποτελεσματική θεραπευτική επιλογή, με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας ζωής του ασθενούς και την πρόληψη επιπλοκών.

Είναι η αμυγδαλεκτομή επέμβαση ρουτίνας;

Η αμυγδαλεκτομή συγκαταλέγεται στις πιο συχνά εκτελούμενες επεμβάσεις στην ωτορινολαρυγγολογία και θεωρείται, σε γενικές γραμμές, επέμβαση ρουτίνας, τόσο στον παιδιατρικό όσο και στον ενήλικο πληθυσμό. Το χειρουργείο αμυγδαλών πραγματοποιείται εδώ και δεκαετίες με υψηλά ποσοστά ασφάλειας, όταν εφαρμόζεται με τις σωστές ενδείξεις και από έμπειρο χειρουργό.

Στο παρελθόν, η χειρουργική αφαίρεση αμυγδαλών αποτελούσε τη βασική θεραπευτική λύση για τις συχνές και υποτροπιάζουσες λοιμώξεις των παρίσθμιων αμυγδαλών, δηλαδή τις επαναλαμβανόμενες αμυγδαλίτιδες. Πρησμένες αμυγδαλές με χρόνιο πόνο, πυρετό και δυσκολία στην κατάποση οδηγούσαν συχνά στην απόφαση για αμυγδαλεκτομή.

Στη σύγχρονη ιατρική πρακτική, ωστόσο, τα κριτήρια για την πραγματοποίηση αμυγδαλεκτομής έχουν διευρυνθεί. Πέρα από τις λοιμώξεις, το χειρουργείο αμυγδαλών ενδείκνυται πλέον και για την οριστική αντιμετώπιση διαταραχών της αναπνοής κατά τον ύπνο, όπως το σύνδρομο υπνικής άπνοιας, ιδιαίτερα όταν οι αμυγδαλές είναι διογκωμένες και προκαλούν απόφραξη των ανώτερων αεραγωγών.

Επιπλέον, η αμυγδαλεκτομή θεωρείται απαραίτητη σε περιπτώσεις υποψίας κακοήθειας των αμυγδαλών, ενώ αποτελεί σχετική ένδειξη σε παιδιά με σύνδρομο PFAPA, όταν τα συμπτώματα είναι συχνά και επηρεάζουν σημαντικά την ποιότητα ζωής. Παρότι πρόκειται για επέμβαση ρουτίνας, η απόφαση για χειρουργική αφαίρεση αμυγδαλών λαμβάνεται πάντα εξατομικευμένα, με βάση το ιστορικό, τα συμπτώματα και τη συνολική κλινική εικόνα του ασθενούς.

Αμυγδαλίτιδα και υποτροπιάζουσες λοιμώξεις

Οι αμυγδαλές αποτελούν λεμφικό ιστό, ο οποίος λόγω της θέσης του στη στοματική κοιλότητα έρχεται σε άμεση επαφή με τα μικρόβια που εισέρχονται μέσω του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος. Για τον λόγο αυτό, οι αμυγδαλές θεωρούνται σημαντικό μέρος του αμυντικού μηχανισμού του οργανισμού, κυρίως κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής, έως ότου το ανοσοποιητικό σύστημα αναπτύξει επαρκή «κύτταρα μνήμης».

Ωστόσο, η ίδια αυτή ιδιότητα καθιστά τις αμυγδαλές ιδιαίτερα ευάλωτες στις λοιμώξεις. Η συχνή έκθεση σε παθογόνους μικροοργανισμούς μπορεί να οδηγήσει σε πρησμένες αμυγδαλές, χρόνια φλεγμονή ή επαναλαμβανόμενα επεισόδια αμυγδαλίτιδας. Το φαινόμενο αυτό παρατηρείται συχνότερα στην παιδική ηλικία, όταν το ανοσοποιητικό σύστημα είναι ακόμη ανώριμο, χωρίς να αποκλείεται και στους ενήλικες.

Σε περιπτώσεις υποτροπιαζουσών λοιμώξεων, η χειρουργική αφαίρεση αμυγδαλών (αμυγδαλεκτομή) μπορεί να αποτελέσει την ενδεδειγμένη λύση για την οριστική αντιμετώπιση του προβλήματος.

Κριτήρια για αμυγδαλεκτομή λόγω υποτροπιαζουσών αμυγδαλίτιδων

Η απόφαση για αμυγδαλεκτομή βασίζεται σε συγκεκριμένα, διεθνώς αποδεκτά κριτήρια, με στόχο την πρόληψη νέων επεισοδίων και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής. Ενδείξεις για αμυγδαλές χειρουργείο αποτελούν:

• 7 ή περισσότερα επεισόδια οξείας αμυγδαλίτιδας μέσα σε ένα έτος

• 5 ή περισσότερα επεισόδια ανά έτος για τα δύο τελευταία έτη

• 3 ή περισσότερα επεισόδια ανά έτος για τα τρία τελευταία έτη

• 1 ή περισσότερα επεισόδια οξείας αμυγδαλίτιδας ανά έτος κατά τα τελευταία πέντε έτη

• Βακτηριακή λοίμωξη των παρίσθμιων αμυγδαλών που δεν ανταποκρίνεται επαρκώς στη χορηγηθείσα αντιβιοτική αγωγή

• Έστω και ένα επεισόδιο περιαμυγδαλικού αποστήματος

Υπερτροφία παρίσθμιων αμυγδαλών

Με τον όρο υπερτροφία των παρίσθμιων αμυγδαλών περιγράφεται η χρόνια διόγκωση των αμυγδαλών. Το φαινόμενο αυτό εμφανίζεται συχνότερα στην παιδική ηλικία, μπορεί όμως να παρατηρηθεί και σε ενήλικες.

Η υπερτροφία αποκτά κλινική σημασία όταν οι πρησμένες αμυγδαλές προκαλούν μηχανική απόφραξη του φάρυγγα, επηρεάζοντας την αναπνοή ή την κατάποση. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η αμυγδαλεκτομή αποτελεί αποτελεσματική θεραπευτική επιλογή.

Πότε ενδείκνυται η αμυγδαλεκτομή λόγω υπερτροφίας αμυγδαλών;

Η χειρουργική αφαίρεση αμυγδαλών (αμυγδαλεκτομή) ενδείκνυται όταν η υπερτροφία των παρίσθμιων αμυγδαλών προκαλεί λειτουργικά προβλήματα και επηρεάζει την καθημερινότητα ή την ποιότητα ζωής του ασθενούς. Οι πρησμένες αμυγδαλές μπορεί να οδηγήσουν σε μηχανική απόφραξη του φάρυγγα, τόσο σε παιδιά όσο και σε ενήλικες, καθιστώντας απαραίτητο το χειρουργείο αμυγδαλών.

Η αμυγδαλεκτομή λόγω υπερτροφίας ενδείκνυται όταν παρατηρείται ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω συμπτώματα:

• Δυσκολία στην αναπνοή, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια του ύπνου

• Επεισόδια υπνικής άπνοιας, δηλαδή στιγμιαία διακοπή της αναπνοής κατά τον ύπνο

• Δυσκολία στην κατάποση, ειδικά στερεών τροφών

Σε αυτές τις περιπτώσεις, η αμυγδαλεκτομή συμβάλλει στη βελτίωση της αναπνοής, της ποιότητας του ύπνου και της συνολικής λειτουργικότητας του ανώτερου αναπνευστικού.

Προετοιμασία για την επέμβαση αμυγδαλεκτομής

Η προετοιμασία για το χειρουργείο αμυγδαλών γίνεται πάντα σε συνεργασία με τον εξειδικευμένο Χειρουργό ΩΡΛ, ο οποίος παρέχει εξατομικευμένες οδηγίες, λαμβάνοντας υπόψη το ιατρικό ιστορικό κάθε ασθενούς.

Οι συνηθέστερες προεγχειρητικές οδηγίες πριν από την αμυγδαλεκτομή περιλαμβάνουν:

• Αποφυγή λήψης ασπιρίνης ή άλλων φαρμάκων που επηρεάζουν την πήξη του αίματος, τουλάχιστον 5–7 ημέρες πριν από την επέμβαση. Ανάλογα με το ιστορικό, μπορεί να απαιτηθεί προσωρινή αντικατάστασή τους με άλλη φαρμακευτική αγωγή.

• Αποχή από τροφή και υγρά για περίπου 5 ώρες πριν το χειρουργείο.

• Σε περίπτωση επιστροφής στο σπίτι την ίδια ημέρα της επέμβασης, είναι απαραίτητο να έχει προγραμματιστεί η μεταφορά από συνοδό.

Ο ασθενής καλείται να εκφράσει κάθε απορία ή προβληματισμό στον ιατρό του και να παρέχει πλήρες και ακριβές ιατρικό ιστορικό, συμπεριλαμβανομένων συνοδών νοσημάτων, προηγούμενων επεμβάσεων, φαρμακευτικής αγωγής ή συμπληρωμάτων διατροφής που λαμβάνει. Η αξιολόγηση όλων των πληροφοριών γίνεται αποκλειστικά από τον θεράποντα ιατρό.

Μετεγχειρητικές οδηγίες μετά την αμυγδαλεκτομή

Μετά την αμυγδαλεκτομή, ο ασθενής λαμβάνει αναλυτικές οδηγίες σχετικά με:

• τη φαρμακευτική αγωγή,

• τη διατροφή τις πρώτες μετεγχειρητικές ημέρες,

• καθώς και τις φυσικές δραστηριότητες και τον χρόνο επιστροφής στην καθημερινότητα.

Η σωστή τήρηση των μετεγχειρητικών οδηγιών συμβάλλει στην ομαλή ανάρρωση και στη μείωση του κινδύνου επιπλοκών μετά το χειρουργείο αμυγδαλών.

Πόσο επώδυνο είναι το Χειρουργείο αμυγδαλών;

Η επέμβαση πραγματοποιείται υπό γενική αναισθησία, συνεπώς ο ασθενής δεν αισθάνεται καθόλου πόνο κατά τη διάρκεια της χειρουργικής διαδικασίας.

Μετά την επέμβαση αναμένεται για τις πρώτες ημέρες (περίπου 1 εβδομάδα) αίσθημα πόνου στην περιοχή του λαιμού και κάποιες στιγμές αντανακλαστικός πόνος προς τα αυτιά, ο οποίος αντιμετωπίζεται με λήψη παυσίπονου και οδηγίες διατροφής, πάντα με τη σύμφωνη γνώμη και με βάση τις εξατομικευμένες οδηγίες του θεράποντα Χειρουργού.

Πόσο καιρό διαρκεί η ανάρρωση μετά την αμυγδαλεκτομή;

Ο χρόνος αποθεραπείας μετά από αμυγδαλεκτομή είναι κατά μέσο όρο οι επτά – δέκα ημέρες. Ωστόσο, κάθε περιστατικό είναι διαφορετικό, οπότε κάποιος ασθενής μπορεί αναρρώσει ακόμα και την 5η μέρα μετά το χειρουργείο, κάποιος μέχρι την 7η μέρα, ενώ κάποιος άλλος να χρειαστεί και περισσότερες από 10 μέρες για να αποθεραπευτεί. Οι ενήλικες ασθενείς εμφανίζουν συνήθως εντονότερο πόνο μετεγχειρητικά σε σχέση με τα μικρά παιδιά.

Η εξειδικευμένη ΩΡΛ Δρ. Ειρήνη Μάντζαρη μπορεί να σας λύσει απορίες σχετικά με την αναγκαιότητα ή μη της  χειρουργικής αφαίρεσης των αμυγδαλών σας, ή των αμυγδαλών του παιδιού σας.

Τα πάντα ξεκινούν από την αντικειμενική ΩΡΛ εκτίμηση και τη σχέση εμπιστοσύνης που χτίζεται μεταξύ ασθενούς και ιατρού.

Ο ασθενής ή οι γονείς, όταν πρόκειται για παιδάκι, έχοντας πλέον γνώση της κατάστασης, ηρεμούν και ξέρουν πως πράττουν το καλύτερο όταν εμπιστεύονται τον ιατρό τους και τότε όλη η διαδικασία γίνεται απλά και γρήγορα, χωρίς προβλήματα, προσφέροντας ανακούφιση, υγεία και μία καλύτερη καθημερινότητα.

Ένα περιστατικό αμυγδαλίτιδας από μόνο του (εκτός εάν εξελιχθεί σε απόστημα) δεν αποτελεί ένδειξη αμυγδαλεκτομής. Τα πολλαπλά επεισόδια οξείας αμυγδαλίτιδας, όμως, αυξάνουν τον κίνδυνο να προκύψουν σοβαρές επιπλοκές και χρήζουν κλινικής εκτίμησης και αξιολόγησης.

Η Dr. Ειρήνη Μάντζαρη, χειρουργός – ΩΡΛ ενηλίκων και παίδων, Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Διευθύντρια Έ ΩΡΛ Κλινικής, Χειρουργικής Κλινικής Ρινός, Λειτουργικής και Επανορθωτικής Ρινοπλαστικής στο Metropolitan General, βρίσκεται στη διάθεσή σας για να σας εξετάσει και να σας  ενημερώσει σχετικά την αμυγδαλεκτομή (αφαίρεση αμυγδαλών), τη διαδικασία, τον χρόνο που απαιτείται για την ανάρρωση, τις μεθόδους και για ό,τι άλλο είναι χρήσιμο να γνωρίζετε. Επικοινωνήστε με το ιατρείο της μέσω τηλεφώνου (2106833193) ή συμπληρώνοντας τη φόρμα επικοινωνίας και κλείστε ραντεβού στο ΩΡΛ ιατρείο της γιατρού που βρίσκεται στο κέντρο του Χαλανδρίου.

Συχνές Ερωτήσεις FAQ για την Αμυγδαλεκτομή

Ποιος είναι ο καλύτερος γιατρός για αμυγδαλεκτομή στην Ελλάδα;

Δεν υπάρχει μία μοναδική απάντηση στο ερώτημα αυτό. Η αμυγδαλεκτομή είναι χειρουργική πράξη που απαιτεί εμπειρία και σωστή αξιολόγηση του κάθε περιστατικού. Η επιλογή ιατρού θα πρέπει να βασίζεται στην εξειδίκευση, την εμπειρία σε παρόμοια περιστατικά και την εξατομικευμένη ιατρική προσέγγιση.

Ποιος είναι ο καλύτερος ΩΡΛ για χειρουργείο αμυγδαλών στην Αθήνα;

Στην Αθήνα δραστηριοποιούνται πολλοί έμπειροι και εξειδικευμένοι ΩΡΛ που πραγματοποιούν χειρουργική αφαίρεση αμυγδαλών. Ο χαρακτηρισμός «καλύτερος» δεν είναι απόλυτος, καθώς εξαρτάται από τις ανάγκες, την ηλικία και το ιατρικό ιστορικό του κάθε ασθενούς.

Τι είναι η αμυγδαλεκτομή;

Η αμυγδαλεκτομή είναι η χειρουργική αφαίρεση των παρίσθμιων αμυγδαλών, οι οποίες μπορεί να παρουσιάζουν χρόνιες φλεγμονές, συχνές λοιμώξεις ή υπερτροφία που επηρεάζει την αναπνοή και την κατάποση.

Πότε χρειάζεται χειρουργείο αμυγδαλών;

Το χειρουργείο αμυγδαλών ενδείκνυται σε περιπτώσεις υποτροπιαζουσών αμυγδαλίτιδων, πρησμένων αμυγδαλών που προκαλούν υπνική άπνοια, δυσκολία στην αναπνοή ή στην κατάποση, καθώς και σε ειδικές περιπτώσεις όπως περιαμυγδαλικό απόστημα.

Πόσο διαρκεί η ανάρρωση μετά από αμυγδαλεκτομή;

Η ανάρρωση μετά από αμυγδαλεκτομή διαρκεί συνήθως 10–14 ημέρες. Το διάστημα αυτό μπορεί να διαφέρει ανάλογα με την ηλικία και τη γενική κατάσταση του ασθενούς. Η τήρηση των μετεγχειρητικών οδηγιών είναι καθοριστική για την ομαλή αποκατάσταση.