Η αμυγδαλίτιδα αποτελεί μια ιδιαίτερα ενοχλητική και αρκετά συχνή πάθηση που αφορά τόσο τα παιδιά όσο και τους ενήλικες. Υπάρχουν διάφοροι τύποι αμυγδαλίτιδας, ανάλογα με το αίτιο που την προκαλεί, και μπορεί να εκφραστεί με διάφορα συμπτώματα για τα οποία θα μιλήσουμε στη συνέχεια. Στο κείμενο που ακολουθεί θα μάθουμε, μεταξύ άλλων, σε πόσες μέρες «περνάει» η αμυγδαλίτιδα, πώς κολλάει και αν είναι πάντα κολλητική. Τέλος, θα εξετάσουμε τους τρόπους με τους οποίους επιτυγχάνεται η διάγνωση και η θεραπεία της.
Η αμυγδαλίτιδα υπάγεται στις παθήσεις των αμυγδαλών(σχηματισμοί στο πίσω μέρος του στόματος που αποτελούνται από λεμφικό ιστό) και, στην πλειονότητα των περιπτώσεων διαγιγνώσκεται σε παιδιά και έφηβους, κυρίως από την ηλικία των 3 ετών και έπειτα, και λιγότερο συχνά, αλλά όχι σπάνια, σε ενήλικες. Η αμυγδαλίτιδα αποτελεί στην ουσία τη φλεγμονή της ανατομικής περιοχής των αμυγδαλών.
Η αμυγδαλίτιδα διακρίνεται, ανάλογα με τον παράγοντα στον οποίο οφείλεται η πρόκλησή της, σε ιογενή και βακτηριακή. Ιογενής ονομάζεται η αμυγδαλίτιδα που οφείλεται σε κάποιον ιό και βακτηριακή εκείνη η οποία προκλήθηκε εξαιτίας κάποιου βακτηρίου. Βακτηριακή είναι και η στρεπτοκοκκική αμυγδαλίτιδα, καθώς ο στρεπτόκοκκος της ομάδας Α’ είναι ένα βακτήριο το οποίο συνδέεται σε πολλές περιπτώσεις με την πάθηση αυτή και φαίνεται να προτιμά ιδιαίτερα το ηλικιακό group των 5-15 ετών. Η βακτηριακού τύπου αμυγδαλίτιδα δημιουργεί σαφώς πολύ πιο έντονα συμπτώματα συγκριτικά με την ιογενή.
Η αμυγδαλίτιδα κατηγοριοποιείται επίσης ανάλογα με τη συχνότητα εμφάνισης, τη διάρκειά της και την ύπαρξη ή μη πύου. Έτσι, προκύπτουν οι υποκατηγορίες χρόνια, οξεία και οξεία πυώδης αμυγδαλίτιδα.
Στην χρόνια αμυγδαλίτιδα οι ασθενείς ταλαιπωρούνται από την πάθηση για περισσότερο από 14 ημέρες και συνήθως παρουσιάζουν αρκετές υποτροπές. Η οξεία φάση αφορά σε περιστατικά που θεραπεύονται σε λιγότερο από δύο εβδομάδες. Στη φάση αυτή ο αμυγδαλικός ιστός μπορεί να παρουσιάζει απλώς οίδημα( πρήξιμο), ερυθρότητα ή και να επικαλύπτεται με πύον (οξεία πυώδης αμυγδαλίτιδα).
Ποια είναι τα συμπτώματα της αμυγδαλίτιδας
Μερικά από τα συμπτώματα της αμυγδαλίτιδας είναι οι ερεθισμένες- επώδυνες, κόκκινες και πρησμένες αμυγδαλές,, με ή χωρίς πύον, η κακοσμία του στόματος , ο πυρετός και η κακουχία, οι πρησμένοι λεμφαδένες στην περιοχή του τραχήλου. Ωστόσο, τα συμπτώματα διαφέρουν ανά περιστατικό και φυσικά για κάθε μία από τις υποκατηγορίες της αμυγδαλίτιδας.
Συμπτώματα οξείας ιογενούς αμυγδαλίτιδας
Ένας ασθενής με ιογενή αμυγδαλίτιδα, μπορεί να ταλαιπωρείται από ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω συμπτώματα:
- δυσκαταποσία
- ερεθισμό στον λαιμό
- πυρετό
- διόγκωση λεμφαδένων
- συχνά μπορεί να συνυπάρχει και ερεθισμός της ανώτερης αναπνευστικής οδού με καταρροή.
Συμπτώματα οξείας βακτηριακής αμυγδαλίτιδας
Ένας ασθενής με βακτηριακή αμυγδαλίτιδα ενδέχεται να παρουσιάσει:
- πόνο στον λαιμό
- βραχνάδα
- σιελόρροια
- έντονη κακοσμία του στόματος (πύον στις αμυγδαλές)
- πονοκέφαλο
- υψηλό πυρετό με ή χωρίς ρίγος
Τα αίτια που προκαλούν αμυγδαλίτιδες είναι διάφοροι ιοί και βακτήρια, που ευθύνονται αντίστοιχα για την ιογενή και τη βακτηριακή αμυγδαλίτιδα.
Συγκεκριμένα, όσον αφορά στους ιούς που μπορεί να την προκαλέσουν, αυτοί είναι οι εξής:
- ο ιός του κοινού κρυολογήματος και της γρίπης (influenza)( η πιο κοινή αιτία)
- οι ρινοϊοί
- οι αδενοϊοί
- ο συγκυτιακός αναπνευστικός ιός (RSV)
- ο ιός parainfluenza
- οι κορονοϊοί
Αναφορικά με τα βακτήρια τα οποία ενδέχεται να ευθύνονται για την πάθηση, αυτά είναι τα παρακάτω:
- ο πυογόνος στρεπτόκοκκος της ομάδας Α’ (β-αιμολυτικός), ο οποίος ευθύνεται για τις εμπύρετες πυώδεις αμυγδαλίτιδες συχνότερα από κάθε άλλο βακτήριο
- ο πνευμονιόκοκκος
- ο χρυσίζων σταφυλόκοκκος
- ο αιμόφιλος της γρίπης
- το αιμολυτικό κορυνοβακτηρίδιο
Είναι σημαντικό να αναφερθεί στο σημείο αυτό πως η αμυγδαλίτιδα ενδέχεται, σε κάποιες περιπτώσεις, να προκύψει και εξαιτίας μικροβίων τα οποία υπάρχουν φυσιολογικά στο ανθρώπινο σώμα. Αυτό μπορεί να συμβεί σε περιόδους όπου ο ασθενής πάσχει από κάποια ίωση η οποία έχει αποδυναμώσει τον οργανισμό του.
Πώς κολλάει η αμυγδαλίτιδα – Είναι κολλητική;
Τα βακτήρια και οι ιοί που προαναφέρθηκαν ως υπεύθυνα για την πρόκληση της βακτηριακής και ιογενούς αμυγδαλίτιδας είναι ιδιαιτέρως μεταδοτικοί, οπότε πρόκειται για μία» κολλητική»- μεταδοτική πάθηση. Ο τρόπος για να μεταδοθούν οι ιοί και τα βακτήρια που συνδέονται με την πάθηση είναι τα σταγονίδια του σάλιου. Αυτό σημαίνει στην ουσία πως η πάθηση ενδέχεται να μεταδοθεί μέσω:
- του βήχα
- του φτερνίσματος
- του φιλιού
- της κοινής χρήσης σκευών φαγητού και ποτού
Η στενή επαφή συνολικά με κάποιον ο οποίος έχει οξεία αμυγδαλίτιδα είναι καλό να αποφεύγεται καθώς είναι πολύ εύκολη η μεταφορά πολύ μικρών σωματιδίων μέσω του φτερνίσματος ή του βήχα ή ακόμα και του αγγίγματος μιας μολυσμένης επιφάνειας από έναν υγιή ασθενή και του άμεσου αγγίγματος του στόματος ή της μύτης του.
Συνολικά, πρόκειται για μια πάθηση που μπορεί να είναι εξαιρετικά μεταδοτική και να πάρει επιδημικές διαστάσεις σε χώρους συγκέντρωσης πολλών ατόμων, όπου η επαφή είναι στεν( πχ σχολεία), και ειδικά μικρών παιδιών, τα οποία έχουν αυξημένες πιθανότητες να κολλήσουν, όπως ήδη αναφέρθηκε, σε αντίθεση με τους ενήλικες.
Ο ειδικός γιατρός για τη διάγνωση και αντιμετώπιση της αμυγδαλίτιδας είναι ο ωτορινολαρυγγολόγος (ΩΡΛ). Η διάγνωση της πάθησης αποτελείται από δύο βασικά στάδια. Το πρώτο σχετίζεται με τη διάγνωση-ταυτοποίηση της πάθησης και το δεύτερο, αφορά τον εντοπισμό του αιτίου που την προκάλεσε, αν είναι ιός ή βακτήριο δηλαδή.
Κατόπιν τούτου θα προκύψει και το κατάλληλο πλάνο θεραπείας, καθώς άλλος είναι ο τρόπος αντιμετώπισης της ιογενούς αμυγδαλίτιδας και άλλος αυτός για τη βακτηριακή.
Αντιμετώπιση – Θεραπεία αμυγδαλίτιδας
Το πλάνο για την αντιμετώπιση της αμυγδαλίτιδας σχεδιάζεται, όπως ήδη αναφέρθηκε, έπειτα από τη διάγνωση της ακριβούς αιτίας που την προκάλεσε. Τα συμπτώματα που έχει η ιογενής αμυγδαλίτιδα θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν πολύ πιο ήπια έναντι αυτών που προκαλούνται όταν η πάθηση έχει προκύψει εξαιτίας κάποιου βακτηρίου. Συνεπώς, τόσο η θεραπεία τους όσο και το χρονικό διάστημα που απαιτείται μέχρι την πλήρη υποχώρηση των συμπτωμάτων δεν είναι κοινά σε καμία περίπτωση.
Αντιμετώπιση ιογενούς αμυγδαλίτιδας
Η οξεία ιογενής αμυγδαλίτιδα δεν διαρκεί συνήθως για περισσότερες από 4 ημέρες και για την ανακούφιση των συμπτωμάτων, μέχρι αυτά να υποχωρήσουν συστήνονται τα παρακάτω:
- ξεκούραση- κατά το δυνατόν
- λήψη παυσίπονων όταν είναι απαραίτητο
- κατανάλωση άφθονου νερού και υγρών, ισορροπημένη διατροφή
- γαργάρες με ειδικά διαλύματα
- παστίλιες για τον λαιμό
- ειδικά σπρέι για ανακούφιση από τον πόνο
Αντιμετώπιση βακτηριακής αμυγδαλίτιδας
Για την αντιμετώπισή της απαιτείται οπωσδήποτε λήψη αντιβίωσης από το στόμα (για 10 ημέρες συνήθως). Ο ασθενής θα πρέπει να ολοκληρώσει την αντιβιοτική αγωγή σύμφωνα με τις συστάσεις του γιατρού του, ακόμα και όταν τα συμπτώματα έχουν υποχωρήσει και αισθάνεται καλύτερα. Πέρα από τα αντιβιοτικά φάρμακα, συστήνεται:
- ξεκούραση
- κατανάλωση μεγάλης ποσότητας νερού και υγρών
- μαλακές και υγρές τροφές (σούπες), καθώς ο ασθενής ταλαιπωρείται από δυσκολία στην κατάποση και πόνο στον λαιμό
- γαργάρες με ειδικά διαλύματα
- λήψη αντιπυρετικών και παυσίπονων όταν είναι απαραίτητο
Αναφορικά με τη θεραπεία της χρόνιας αμυγδαλίτιδας και συγκεκριμένα, ανάλογα με τη συχνότητα εμφάνισής της και την ένταση των συμπτωμάτων, ο γιατρός μπορεί να συστήσει στον ασθενή να υποβληθεί σε αμυγδαλεκτομή, τη χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση των αμυγδαλών.
Σε πόσες μέρες «περνάει» η αμυγδαλίτιδα;
Η απάντηση στο ερώτημα “Σε πόσες μέρες περνάει-θεραπεύεται η αμυγδαλίτιδα;” είναι πως αυτό εξαρτάται πάντα ανά περιστατικό. Από τη μία πλευρά, στην περίπτωση της ιογενούς αμυγδαλίτιδας , ο ασθενής είναι καλά μετά από λίγες μόνο ημέρες, γύρω στις 4 συνήθως. Από την άλλη πλευρά, η βακτηριακή αμυγδαλίτιδα απαιτεί ένα διάστημα σαφώς μεγαλύτερο (περίπου 10 ημερών) ώστε να δράσει η αντιβίωση και να υποχωρήσουν πλήρως τα συμπτώματα. Αν η βακτηριακή αμυγδαλίτιδα είναι χρόνια, τότε τα συμπτώματα αυτά θα εμφανίζονται αρκετές φορές μέσα στο έτος (υποτροπές).
Dr. Ειρήνη Μάντζαρη, χειρουργός – ΩΡΛ ενηλίκων και παίδων, Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Διευθύντρια Έ ΩΡΛ Κλινικής, Χειρουργικής Κλινικής Ρινός, Λειτουργικής και Επανορθωτικής Ρινοπλαστικής στο Metropolitan General..
Επικοινωνήστε με το ιατρείο της Dr Μάντζαρη άμεσα μέσω τηλεφώνου (2106833193) ή συμπληρώνοντας τη φόρμα επικοινωνίας που θα βρείτε στο site της ιατρού και προγραμματίστε το διαγνωστικό σας ραντεβού .
